Historia: Zgodnie z planem może powstać Kopiec

W ubiegłym tygodniu w „Tygodniku Kępińskim” opublikowaliśmy apel, który został rozesłany parlamentarzystom z naszego okręgu oraz dostarczony do burmistrza oraz wszystkich radnych obu szczebli samorządu, jak również organizacji pozarządowych działających w powiecie, a dotyczący odbudowy Kopca im. Józefa Piłsudskiego. Przypomnę, że w apelu tym zwróciłem się do samorządowców o wspólne powołanie Społecznego Komitetu Odbudowy Kopca aby w 100. rocznicę przyłączenia Kępna do Polski (styczeń 2020 r.) jubileuszowe uroczystości odsłonięcia odbyły się już przy nowo usypanym Kopcu, który wybudowany był za dzisiejszym Osiedlem Przemysława, niedaleko byłej Strzelnicy.

Po sprawdzeniu w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego Kępna, większość terenu, gdzie był usypany Kopiec (okolice ul. Paderewskiego) została już rozparcelowana i sprzedana prywatnym właścicielom na którym wybudowano budynki mieszkalne. Stąd wydawać się mogło, że pomysł wybudowania Kopca w tym rejonie jest nierealny? A jednak jest możliwość, zgodnie z Przestrzennym Planem Zagospodarowania zrealizować tę tak istotną w swojej wymowie symbolicznej inwestycję w tej okolicy. W linii prostej, w odległości około 50 metrów od wyburzonego przez Niemców w okresie drugiej wojny światowej Kopca, znajduje się teren niezagospodarowany, a należący do Gminy Kępno, tzw. doły o wielkości 0,8200 ha gdzie w wspomnianym planie rejon ten zapiany jest do zagospodarowania jako „Tereny zieleni parkowej”. A zatem jest to idealne i wystarczające miejsce, w które mógłby wpisać się ten niepodległościowy symbol w krajobraz naszego miasta. Ponadto byłby pięknym punktem widokowym, skąd będzie można zobaczyć całą panoramę Kępna.
Rady samorządowe są przed uchwaleniem budżetu na kolejny rok, więc można jeszcze wpisać w preliminarz wydatków kwoty związane z budową Kopca. Przykładowo koszt wybudowanego w tym roku o wiele większego Kopca Wolności w Poznaniu to około 1,5 mln zł. A zatem można przypuszczać, że usypanie kępińskiego Kopca zamknie się w 1,2 mln zł, stąd nie jest to aż taki wydatek, który zagrażałby rozsypaniem budżetów – miejskiego, powiatowego, czy też gminnych, które w części mogłyby też partycypować w kosztach budowy.
Jednocześnie o dofinansowanie można by się starać z programu „Niepodległa” ogłoszonego przez Ministerstwo Kultury, Urzędu Marszałkowskiego i budżetu wojewody, który jest bardzo przychylny takim inicjatywom. Teraz wszystko zależy od dobrej woli radnych i władz samorządowych, do których zwróciłem się z apelem o odbudowę Kopca. Odbudowę tego symbolu Niepodległości nie można porównywać czy przeliczać na metry położonej nakładki asfaltowej i kwotę wybudowania. To byłoby niewymierne i nieetyczne.

Kopiec naszym symbolem polskości
Jeszcze raz przypomnę, że po przyłączeniu powiatu kępińskiego w 1920 r. Niemcy pozostawili w mieście wysoką na 15 metrów monstrualną wieżę, wybudowaną w 1911 r., a poświęconą kanclerzowi Niemiec. Po odzyskaniu niepodległości została przemianowana na Wieżę Kościuszki, a w latach późniejszych saperzy wysadzili ją w powietrze.
Na początku 1935 r. środowisko patriotyczne Kępna, zwłaszcza powstańcy wielkopolscy, żołnierze, młodzież skupiona w harcerstwie oraz w Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół” postanowili na gruzach dawnej wieży wznieść okazały Kopiec na cześć Marszałka Józefa Piłsudskiego, zwycięskiego wodza i żołnierza Rzeczypospolitej.
Po dwóch latach intensywnych prac, przy wsparciu władz lokalnych i krajowych, latem 1937 r. sylwetka Kopca doskonale prezentowała się w perspektywie krajobrazowej miasta. Według opinii świadków Kopiec był okazały, jego wysokość wynosiła około 16 metrów, a średnica podstawy około 30 metrów; od dołu do góry opasany był ślimakowatą ścieżką. Na zwieńczeniu wierzchołka ustawiony był głaz kamienny z inskrypcją dla Marszałka oraz maszt flagowy. Uroczystości odsłonięcia i poświęcenia Kopca, odbyły się 11 listopada 1937 roku.
Po zajęciu Kępna przez hitlerowskich najeźdźców jedną z pierwszych decyzji, jaką wydał gauleiter Kraju Warty był rozkaz całkowitego zburzenia Kopca Józefa Piłsudskiego w Kępnie – symbolu Niepodległej Polski. W czasie okupacji niemieckiej rozebrano Kopiec, wywożąc ziemię pod budowę powstających dróg i osiedli w mieście. Po wojnie lokalne władze komunistyczne robiły wszystko, żeby zatrzeć pamięć o jego istnieniu, a tym samym o patronie Kopca. Nadal idea budowy Kopca i jego usytuowanie dla większości kępnian pozostaje tajemnicą, dlatego pora na przypomnienie tego tak ważnego niepodległościowego elementu w naszym mieście.

~ Mirosław Łapa

Więcej w nr 47 (1302) 2018 r. „Tygodnika Kępińskiego”.